بازار فلزات از جمله فولاد مدتهاست اسیر نرخگذاری دستوری شده است. آسیبشناسیها بیانگر آن است که اعمال سیاستهای کنترلی در بازار فلزات به متضرر شدن تولیدکنندگان، اتلاف منابع و محدود شدن روند توسعه این صنایع منجر شده است. اینکه نوسان قیمت آزاد و نیمایی ارز بر بازار اثرگذار است، مطلبی نیست که از نگاه اهالی بازار پنهان باشد، اما به اعتقاد آنها آزادی عمل قیمتی میتواند شرایطی را ایجاد کند که اوضاع بر اساس ساز و کار عرضه و تقاضا به ثبت برسد.
اجبار در پذیرش قیمتهای جهانی
بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران درباره علت عدم رضایت تولیدکنندگان سنگ آهن گفت: امروزه در دنیا هر کدام از این زنجیرههای فولاد از سنگ آهن و کنسانتره و آهن اسفنجی شروع میشود تا خود فولاد و صنایع پایین دستی در دنیا در حال معامله هستند. در واقع قیمت عرضه و تقاضا تعادل را تعیین میکند که در نهایت کشورهای مختلف مثل ایران که در قیمتهای جهانی تاثیرگذار نیستند به اجبار قیمتهای جهانی را میپذیرند.
او توضیح داد: طبیعتی است که در کشور به لحاظ اینکه در افق سال ۱٤٠٤ به واسطه ذخیره سنگ آهنی که در کشور وجود دارد ما آمدیم فولاد را وارد زنجیره کردیم که در نتیجه عقل حکم میکند که سنگ آهن در این زنجیره قرار بگیرد که در ادامه صادراتی نداشته باشد. ایجاد هارمونی در این زنجیره طبیعتاً خیلی سخت است زیرا در بخشی از این زنجیره ما مازاد داریم در بخش دیگر کمبود داریم و طبیعتا این کمبودها باید با واردات جبران شود و مازاد با صادرات صورت گیرد. حالا که در فولاد مازاد تولید داریم شاید خیلی ها عکسالعملی نشان ندهند اما وقتی در تولید سنگآهن یا کنسانتره این اتفاق رخ میدهد تحت عنوان خامفروشی معرفی و جلو آن را میگیرند. به نظرم این مسئله باید طوری ساماندهی شود که ما مازادی را در بخش معدن و صنایع نداشته باشیم در نتیجه تولیدکنندگان هم به اندازهای تولید کنند که در داخل کشور نیازی برای آن محصول وجود داشته باشد.
سرقینی میتواند شرایط را بهبود دهد؟
وی درباره اماکن بهبود شرایط بعد از انتخاب سرقینی به عنوان سرپرست وزات صمت گفت: بعید میدانم که شرابط تغییری کند. شاید امروز در جایگاه سرپرست وزارتخانه نگاهشان تغییر پیدا کند. ولی اگر همانند دوران معاونت باشد بعید میدانم که ایشان کمکی بتوانند بکنند.
شکوری در ادامه درباره انشعاباتی که اخیرا بین انجمن فولاد پیش آمده توضیح داد: این همان ظلمی است که فولادیها به معدنیها و صنایع معدنی روا میکنند و این دقیقا همان ظلمی است که در حق صنایع پایین دستی فولاد روا میکنند. این انشعابات سبب شد که نوردیها که زمانی در انجمن فولاد بودند خودشان را از انجمن فولاد جدا کنند و انجمن دیگری را تشکیل دهند چون آنها هم میگویند که میخواهند همسو با قیمتهای جهانی بخرند نه این که بالاتر از قیمتهای جهانی این محصولات را معامله کنند.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران درباره چگونگی افزایش هم افزایی بیشتر بین تولیدکنندگان فولاد گفت: به نظر میرسد که ماهم باید با بعضی از این نسبتها که منطق اقتصادی در دنیا دارد هسمو باشیم و محصولاتی که در کشور تولید میشود را با یک درصد قیمت پایین تر جهانی در کشور معامله کنیم مثلاً اگر قیمت کنسانتره عدد A هست باید ۹۰ درصد آن قیمت در کشور معامله شود نه گران تر.
همین اتفاق باید در حوزه فولاد و صنایع پایین دستی رخ دهد چون اگر بخواهند صادراتی را انجام دهند طبیعتاً باید هزینه ریل و کشتی و حملونقل زمینی را بپردازند و وقتی دارند به صنایع داخلی میفروشند طبیعتا این هزینه حملونقل را پرداخت نمیکنند. پس در نتیجه باید با قیمت پایینتر جهانی عرضه کنند و اگر این کار را بکنند هم صنایع داخلی رونق پیدا میکند و هم محصول به قیمت عادلانهتر و منصفانهتر از قیمتهای جهانی بهدست خریدار میرسد.