پایگاه خبری فولاد ایران - این کشورها در جهان به عنوان شورای همکاری خلیج فارس شناخته می شوند اما در خاورمیانه، مخفف بهتر برای این کشورهای ثروتمند نفت خیز ممکن است عبارت "خودپرداز" باشد. از دهه 1970، عربستان سعودی و شرکا سیاست گسترش ثروت خود در سراسر منطقه را در پیش گرفتند.
به گزارش فولاد ایران، ثروت نفتی این منطقه تا کنون اهمیت ویژه ای داشته است. حماس و اسرائیل با تکیه بر کمک مالی قطر خواستار صلح در غزه هستند. کمک 23 میلیارد دلاری پول خلیج فارس اقتصاد مصر را از خطر فروپاشی در زمان کودتای عبدالفتاح السیسی، حفظ کرد. لبنان مدت هاست که متکی به کمک خلیج فارس است و تا همین اواخر امیدوار بود برای جلوگیری از رکود، مقداری پول به عنوان کمک مالی دریافت کند.
اینها فقط چند نمونه از اهمیت ثروت نفتی خلیج فارس برای خاورمیانه است. اما، همانطور که صندوق بین المللی پول هفته گذشته فاش کرد، غول دستگاه خودپرداز جهان عرب در حال خالی شدن از پول است و چگونگی ادامه این روند به قیمت نفت بستگی دارد.
اگر قیمت ها در حدود سطح فعلی خود باقی بماند، حدود 2 تریلیون دلار ثروت نفتی که این منطقه جمع کرده می تواند در مدت 15 سال به صفر برسد. حتی نفت 100 دلار در هر بشکه نیز تنها می تواند این روند را تا سال 2051 را به تأخیر بیاندازد و سقوط 20 دلاری قیمت نفت، این اتفاق را تا سال 2027 عملی خواهد کرد.
آنچه مسلم است این است که اصول بازار جهانی نفت به سرعت در حال تغییر است. از یک طرف، فناوری تولید منابع جدیدی از سوخت های فسیلی معرفی کرده که مهمترین آنها نفت شل امریکاست. و از سوی دیگر، تغییرات آب و هوایی سرعت انتقال از سوخت های فسیلی به سمت منابع انرژی تجدید پذیر را تسریع کرده است. در عین حال، رشد اقتصادی نسبت به گذشته وابستگی کمتری به مصرف فرآورده های نفتی پیدا کرده است.
در نتیجه، انتظار می رود تقاضای جهانی نفت در حدود سال 2041 به اوج خود برسد. حتی تا قبل از آن، تقاضا خیلی کندتر از گذشته رشد خواهد کرد و بعید است که قیمت ها به اوج قبلی خود یعنی 100 دلار در هر بشکه و بیشتر برسند.
صندوق بین المللی پول به عنوان یک موسسه مالی، تأثیر مالی دوره جدید نفت بر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را بررسی می کند. طبق اظهار این صندوق، زندگی برای ساکنان خلیج فارس که تا همین اواخر بدون پرداخت مالیات، مشاغل تضمین شده و خدمات عالی داشتند، سخت و دشوار خواهد شد.
سود فروش نفت دیگر نمی تواند تامین کننده مخارج آنها باشد. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس این را می دانند و با سوق دادن اقتصاد به سمت تکنولوژی، توریسم و دیگر صنایع، شروع به دست کشیدن از اتکا به نفت کرده اند.
با این حال، حتی در صورت موفقیت آنها در تغییر شکل اقتصادشان، اقتصاد جدید نمی تواند نیاز مالی شیوه زندگی این کشورها که به آن عادت کرده اند را تأمین نماید. همانطور که صندوق بین المللی پول اشاره می کند، دولت های شورای همکاری خلیج فارس اکنون برای هر 1 دلار تولید ناخالص داخلی هیدروکربن 80 سنت دریافت می کنند، در حالیکه بازده مالی مابقی صنایع اقتصادی آنها فقط 10 سنت است. برای جبران این تفاوت، این کشورها می بایست مالیات را به طور قابل توجهی افزایش داده و یا هزینه های خود را به شدت پایین بیاورند.
هرچند این روند پیشتر آغاز شده اما همانطور که صندوق بین المللی پول هشدار می دهد، بسیاری از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برای جلوگیری از کاهش پس انداز مالی خود مجبورند کارهای بیشتری انجام دهند.
منبع: Haaretz
ترجمه: ف. اسکندرخو
