آیا جوشکاری میلگرد امری منطقی و صحیح است؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از مهندسان ساختمان را در هنگام آرماتوربندی به خود درگیر کرده است. برخی از افراد با در نظر گرفتن آیین‌نامه‌های ساختمانی از انجام این کار خودداری می‌کنند. اما بعضی دیگر بدون بررسی ضوابط جوشکاری میلگرد دست به چنین کاری می‌زنند. در این مقاله از شهرآهن علاوه بر پاسخ به این پرسش، درباره چیستی و چگونگی انجام روش‌های مختلف این عمل صحبت می‌شود.
جوشکاری میلگرد چیست و چرا باید انجام شود؟
جوشکاری میلگرد یکی از روش‌های اتصال میلگرد به شمار می‌رود. به طور کلی اهمیت استفاده از روش‌های وصله میلگرد به کاربرد آرماتور در بتن بستگی دارد. میلگردهای عرضه شده توسط کارخانه‌های مختلف دارای طول استاندارد و یکسانی هستند. برای اینکه بتوانید از این میلگردها در بتن استفاده کنید، به خم‌کاری، برش و متصل کردن آن‌ها به یکدیگر در اشکال و نقاط مختلف نیاز دارید. برخی از مهمترین دلایل جوشکاری میلگرد به شرح زیر است:
- اتصال بلوک یا ستون‌هایی با وزن زیاد که طولشان بیشتر از طول استاندارد میلگرد است.
- امکان اتصال قطعات بتنی پیش‌ساخته به یکدیگر در سایت.
- متصل کردن میلگرد به سایر مقاطع فولادی در بتن.
- امکان تعمیر و بازسازی ساختمان‌های بتنی.
- ساخت سازه‌های خاص.
کدام میلگردها قابلیت جوشکاری دارند؟
میزان جوش پذیر بودن میلگرد به ترکیب شیمیایی آن بستگی دارد. اگر میزان کربن موجود در میلگرد کمتر از 0.51 درصد باشد، می‌توان روی آن جوشکاری کرد. این اطلاعات در برگه آنالیز فنی میلگردها نوشته می‌شود. بنابراین اگر میزان کربن درج شده روی برگه‌های مشخصات میلگردهای گرید A3 و A4 برابر با مقدار بیان شده باشد، جوشکاری روی آن‌ها مجاز است. همچنین بر طبق بررسی‌های صورت گرفته تنها میلگردهای مناسب برای جوشکاری با کیفیت میلگردهای گرید A2 هستند.
جوشکاری میلگرد به چند روش انجام می شود؟
بر طبق ضوابط جوشکاری میلگرد این عمل هم با استفاده از قوس الکتریکی و هم با گاز اکسی استیلن قابل انجام است. روش دوم جوشکاری فورجینگ نام دارد. در ادامه هر یک از این روش‌ها توضیح داده شده است:
جوشکاری سربه‌سر مستقیم
این شیوه عملکرد برای میلگردهایی با قطر بیشتر از 19 میلی‌متر مناسب است و با استفاده از اشکال زیر صورت می‌گیرد:
- در حالت افقی با جوش شیاری V شکل یک‌طرفه و 2 طرفه.
- در حالت افقی با جوش شیاری V شکل یک‌طرفه و با کمک لوله پشت‌بند.
- به صورت عمودی با جوش شیاری کج یک‌طرفه و 2 طرفه.
- به صورت عمودی با جوش شیاری کج یک‌طرفه و با کمک لوله پشت‌بند.
جوشکاری سربه‌سر غیرمستقیم
در این روش سایر مقاطع فولادی مانند ورق سیاه و نبشی به منظور پشتیبان جوشکاری و تقویت بتن بکار می‌روند و شامل انواع زیر است:
- اتصال با استفاده از روش جوش شیاری اریب 2 طرفه به صفحه وصله.
- اتصال با کمک جوش شیاری اریب ذوبی به نبشی وصله.
- اتصال با جوش شیاری V شکل به میلگرد وصله.
جوشکاری پوششی
این روش جوشکاری برای میلگردهایی با قطر کمتر از 19 میلی‌متر کاربرد دارد. این نوع از اتصال میلگرد با کمک جوشکاری شیاری V شکل ذوبی 2 طرفه و جوش شیاری اریب یک‌طرفه صورت می‌گیرد.
جوشکاری فورجینگ یا سربه‌سر تحت فشار
در این روش میلگردها یا قطعات دیگر به وسیله حرارت ناشی از گاز اکسی استیلن و در دمای 1200 الی 1300 درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شوند. سپس دو قطعه ذوب شده را با کمک فشار هیدرولیکی به یکدیگر متصل می‌کنند.
ضوابط جوشکاری میلگرد
مرجع اصلی برای بررسی ضوابط جوشکاری میلگرد آیین‌نامه بتن ایران یا به اختصار آبا است. برخی از مهمترین نکات مطرح شده در این آیین‌نامه عبارتند از:
- جوشکاری سربه‌سر به روش فورجینگ باید در محیط کارخانه و روی میلگردهایی با سایز 10 میلی‌متر و بالاتر انجام گیرد. در روش جوشکاری با قوس الکتریکی نیز باید از الکترود مناسب با نوع فلز استفاده شود.
- ضوابط موجود درباره جوشکاری پوششی با اتصال جوشی پهلو به پهلو یکسان است.
- در جوشکاری سربه‌سر با کمک پشت‌بند، طول پشت‌بند نباید کمتر از 3 برابر قطر میلگردها باشد. همچنین فاصله 2 سر میلگردها نیز در حالت پیش‌فرض باید 3 میلی‌متر و در حالت عادی 8 میلی‌متر در نظر گرفته شود.
- جوشکاری پهلو به پهلو تنها روی میلگردهای گرم نورد شده با قطر 6 الی 36 میلی‌متر قابل انجام است. در این روش دقت کنید که نباید طول نوار جوش از 10 برابر قطر میلگرد کوچکتر کمتر باشد. در صورتی که از جوشکاری 2 طرفه یا همان 2 کمک بگیرید، میزان طول نوار به 5 برابر کاهش می‌یابد.
