فلز آهن پرکاربردترین فلزی است که در اکثر کارخانه ها از آن یا مشتقاتش استفاده می شود. آهن اسفنجی نام محصولی است که از احیا سنگ آهن به وجود می آید و به عنوان جایگزین مناسب آهن قراضه به منظور تولید محصولات فولادی و آهنی به کار می رود. به دلیل توسعه مراکز فولادسازی که به کوره های القایی و قوس الکتریکی تجهیز شده باشند، حجم تولید و خرید اهن اسفنجی هم به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر ایران یکی از بزرگترین و اصلی ترین تولیدکننده های آهن اسفنجی در جهان است. در این مقاله ما قصد داریم تا در مورد اهن اسفنجی و روش تولید و کاربردها و مزایای و معایب آن صحبت کنیم و در نهایت به نحوه خرید اهن اسفنجی و قیمت آهن اسفنجی اشاره خواهیم کرد. لطفا با ما همراه باشید.
آهن اسفنجی چیست؟
آهن اسفنجی محصولی به شکل قطعات کروی متخلخل و شبیه اسفنج است که در صنعت فولاد بسیار کاربرد دارد. در واقع آهن اسفنجی یکی از مواد اولیه ضروری برای ساخت سازه های مختلف آهن و فولادی مانند میله و لوله و ... است. سنگ آهن پس از مرحله کانه آرایی و کنسانتره سازی به گندله تبدیل می شود و سپس با روش احیا مستقیم و بدون ذوب کردن، اکسیژن سنگ آهن حذف و در نتیجه آهن اسفنجی ساخته می شود. آهن اسفنجی میزان آهن بالایی دارد که در اصطلاح گفته می شود که دارای عیار بالای آهن است و این میزان بین 84 تا 95 درصد متغیر است. در حال حاضر به دلیل بالا بودن عیار آهن در آهن اسفنجی و به دنبال بالارفتن قیمت ضایعات آهن و بروز مشکلات زیست محیطی استفاده از آهن اسفنجی نسبت به سابق بسیار رواج پیدا کرده است.
روش های تولید آهن اسفنجی
به طور کلی برای تولید آهن اسفنجی دو شیوه اصلی وجود دارد که عبارتند از:
- تولید آهن اسفنجی با استفاده از زغال سنگ
- تولید آهن اسفنجی با استفاده از گاز طبیعی
فرایند تولید آهن اسفنجی با استفاده از زغال سنگ نیز با بهره گیری از سه روش زیر امکان پذیر است:
- DRC
- Jindal
- RN
و پروسه ساخت آهن اسفنجی با استفاده از گاز طبیعی با دو روش زیر انجام می شود:
- روش میدرکس
- روش HYL
در میان این روش های متعدد تولید آهن اسفنجی، تولید به روش میدرکس از سایر روش ها پرکاربردتر است و در ایران از این شیوه استفاده می شود. به همین دلیل در این بخش به ارائه توضیح مختصری در مورد این روش می پردازیم.
تولید اهن اسفنجی به روش میدرکس
در واقع روش میدرکس بهترین شیوه برای احیای سنگ آهن به منظور تولید اهن اسفنجی است. در شیوه میدرکس گاز متان برای تجزیه به گازهای هیدروژن و کربن، بایستی وارد واحد شکست گاز شود. پس از تجزیه متان، گازهای کربن و هیدروژن درون یک کوره استوانه ای به نام کوره احیا دمیده خواهد شد. در همین حین باید گندله سنگ آهن داخل کوره انداخته شود. گندله در حین برخورد با گاز متان تجزیه شده که داغ است، اکسیژن خود را از دست می دهد و گلوله هایی از سنگ آهن که متخلخل و بسیار سخت هستند تولید می شود. این گلوله ها همان اهن اسفنجی است که به دلیل شباهت به اسفنج با این نام شناخته می شود.
کاربردهای آهن اسفنجی
کاربرد اصلی آهن اسفنجی این است که از آن در کوره های القائی برای تولید آهن و فولاد خام استفاده شود. با بهره گیری از اهن اسفنجی، می توان ماده اولیه واحدهای فولاد سازی را تأمین کرد و در واقع اهن اسفنجی در حدود 50 درصد جایگزین آهن قراضه و ضایعات می شود. علاوه بر این به کارگیری از آهن اسفنجی باعث تحولی عظیم در ریخته گری مداوم صنعت فولاد خواهد شد.
مزایای استفاده از آهن اسفنجی
استفاده از آهن اسفنجی دارای مزایای بسیاری است که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:
- استفاده از آهن اسفنجی در کوره های اکسیژنی مانند یک عنصر خنک کننده و جایگزین ضایعات عمل می کند.
- آهن اسفنجی عناصر زائد مانند مس، قلع و روی که در آهن قراضه یافت می شود، را ندارد.
- خلوص آهن اسفنجی نسبت به قراضه فولادی بیشتر است و در واقع درصد عناصر مزاحمی نظیر گوگرد و سولفور در اهن اسفنجی کمتر است.
- یکی از مزایای آهن اسفنجی این است که در مسیر حمل و نقل، گرد و غبار کمتری را به خود جذب می کند.
- حمل ونقل و همچنین نگهداری از آهن اسفنجی به سهولت انجام می شود.
- به دلیل این که آهن اسفنجی از عیار آهن بالایی برخوردار است، کیفیت فلزکاری نیز افزایش می یابد.
معایب استفاده از آهن اسفنجی
آهن اسفنجی علاوه بر مزایای بسیار، معایبی نیز دارد. یکی از مهم ترین معایب استفاده از اهن اسفنجی این است که به منظور تولیدآهن اسفنجی باید چندین مرحله انجام شود، اما استفاده از آهن قراضه بسیار ساده است و تنها کافی است پس از جمع آوری در کوره ذوب شود.
قیمت آهن اسفنجی
آهن اسفنجی که در صنعت ریخته گری استفاده می شود و بسیار کاربردی است، از تنوع بالایی برخوردار است. وجود تنوع در این محصول باعث اعلام قیمت های گوناگون برای آهن اسفنجی می شود. به طور کلی تعیین قیمت آهن اسفنجی به عوامل متعددی وابسته است که برخی از مهم ترین فاکتورهای مؤثر در قیمت اهن اسفنجی عبارتند از:
- روش تولید آهن اسفنجی
- کیفیت سنگ آهن به کار رفته
- عیار آهن اسفنجی
- ابعاد آهن اسفنجی
- کارخانه تولیدکننده آهن اسفنجی
- نحوه فروش آهن اسفنجی
- هزینه حمل و نقل
- نوسانات بازار آهن
خرید آهن اسفنجی
به طور کلی تولیدکنندگان اصلی آهن اسفنجی در جهان سه کشور ایران، چین و هند هستند. در ایران کارخانه های بسیاری در این زمینه فعالیت دارند. به همین دلیل برای خرید آهن اسفنجی در ایران هیچ مشکلی نخواهید داشت و به راحتی می توانید آهن اسفنجی را از طریق کارخانه ها و شرکت های معتبر تهیه کنید.
جمع بندی
هدف از نگارش این مقاله ارائه توضیحاتی در مورد آهن اسفنجی بود. آهن اسفنجی ماده ای کاربردی در زمینه ساخت سازه ها و محصولات آهنی و فولادی است که امروزه به جایگزینی برای آهن قراضه و ضایعات تبدیل شده است. کشور ما ایران به عنوان یکی از مهم ترین تأمین کنندگان آهن اسفنجی در جهان شناخته شده است.
برای اطلاع از قیمت میلگرد، قیمت تیرآهن و قیمت لوله به صفحات مربوطه مراجعه کنید.
