- سقف مجوف ساخته شده با بلوک های توخالی
- سقف های پیش ساخته بتنی
- سیستم های پیش ساخته دال ورقی - پوسته ای
- سقف های مرکب با استفاده از عرشه های فولادی
- روش استفاده از تیرهای اصلی و تیرهای کوتاه
- سقف های پیش ساخته با استفاده از مقاطع T شکل
- تیرچه های فولادی با جان باز
- خرپا های فضایی
- سقف های پیش ساخته پس کشیده
- سقف های کندویی یا مشبک لانه زنبوری
در این مقاله به بررسی و معرفی سقف سازه فولادی و انواع آن می پردازیم. سقف های تیرچه و بلوک در کشور ایران استفاده زیادی دارند، چرا که نصب آن ها کار ساده ای است، اما در مقابل، معایبی چون وزن بالا، مقاومت پایین در برابر زلزله و عدم کنترل کیفیت هنگام پیاده سازی باعث شده است که سازندگان و مهندسان به استفاده از سقف سازه فولادی روی بیاورند. علت اصلی استفاده از سازه های فولادی استحکام بالا، سرعت در ساخت و ساز و مقاومت آن ها در برابر زلزله است. در دیدگاه سازه ای، وظیفه اصلی سقف انتقال نیرو های جانبی به تیرها و فنداسیون ساختمان و در نتیجه، انتقال آن به زمین است. برای انتخاب نوع سقف باید موارد زیر را در نظر گرفت:
- نمای زیرین سقف
- نقشه ساختمان
- اهمیت انتقال صوت
- مقاومت در برابر آتش سوزی و نیروهای جانبی
- ضخامت سقف
- موقعیت سقف و وزن تمام شده آن
- هزینه ساخت
- نحوه کف سازی و کاربری ساختمان
سقف مجوف ساخته شده با بلوک های توخالی
یکی از انواع سقف سازه فولادی سقف مجوف ساخته شده با بلوک های توخالی می باشد. این سیستم تقریباً شبیه سقف تیرچه بلوک در ساختمان سازی بوده و برای ساخت آن از بلوک های بتنی یا سفالی همراه تیرهای بتنی استفاده شده است. نوارهای باریک موجود در این سقف از طریق میلگرد های کششی مسلح می شوند. دلیل به کارگیری میلگرد در این سقف ها، ایجاد مقاومت کششی در سقف است.
سقف های پیش ساخته بتنی
یکی دیگر از انواع سقف سازه فولادی همین سقف های پیش ساخته بتنی است. در ساخت سقف های پیش ساخته بتنی از دال‌ها، ستون‌ها و پانل هایی که از قبل در کارخانه ها تولید شده اند، استفاده می شود. در این نوع سقف ها، بتن ریزی از طریق ماشین های مخصوص صورت می گیرد. نصب و راه اندازی سقف های آماده بتنی مانند سقف سازه فولادی آماده انجام می شود، با این تفاوت که دیگر به استفاده از عرشه های فولادی و تیرچه نیازی نیست. گاهی اوقات ممکن است به علت شرایط نامناسب آب و هوایی، استفاده از روش بتن ریزی درجا ممکن نباشد. در چنین شرایطی، استفاده از این سقف ها می تواند در بالا رفتن سرعت ساخت و ساز کمک کند.
سیستم های پیش ساخته دال ورقی - پوسته ای
در این سیستم، برای پوشش دهانه های بزرگتر از پانل های بتنی پیش ساخته استفاده می شود. از سیستم های پیش ساخته دال ورقی- پوسته ای می توان در ساختمان های بتنی پیش ساخته یا درجا استفاده کرد. این سقف ها قابلیت تحمل بارهای مرده در زمان اجرا و بارهای زمان بهره برداری را دارند. یکی از مزایای استفاده از این سیستم، پایین آمدن هزینه ها است.
سقف های مرکب با استفاده از عرشه های فولادی
این سقف از جمله انواع سقف سازه فولادی می باشد که نخستین بار در کشور انگلستان مورد استفاده قرار گرفتند. برای ساخت سقف های مرکب دو روش وجود دارد:
- استفاده از عرشه های فلزی عمیق و بتن ریزی درجا
- استفاده از عرشه های فلزی کم عمق و بتن ریزی درجا
- از این سقف ها برای پوشش دهانه هایی با حداکثر 10 متر استفاده می شود.
روش استفاده از تیرهای اصلی و تیرهای کوتاه
از این روش می توان جهت کاهش ضخامت سقف استفاده کرد. مزایای به کارگیری روش استفاده از تیرهای اصلی و تیرک های کوتاه عبارت اند از:
- با توجه به افزایش عمق مقطع، میزان فولاد مصرفی کاهش می یابد.
- قیمت تمام شده 15 درصد کاهش می یابد.
سقف های پیش ساخته با استفاده از مقاطع T شکل
از قطعات پیش ساخته T شکل هنگامی استفاده می شود که لازم باشد سقف مورد نظر دهانه بزرگتری را پوشش دهد. در صورت استفاده از سقف های با مقاطع T شکل، وزن قطعات فولادی ساختمان به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
تیرچه های فولادی با جان باز
در این سیستم، قسمت های تحتانی و فوقانی یال‌های تیرچه ها را میله هایی با سطح مقطع دایره ای تشکیل می دهند. از این تیرچه ها برای غلبه بر موانعی که در ساختمان های بلند به وجود می آیند، استفاده می شود. از جمله این موانع می توان به شرایط نامناسب جوی و آلودگی صوتی اشاره کرد. در این نوع سازه ها، تیرچه های فولادی را به قطعات فولادی موجود در قالب های گچی متصل می کنند و همین امر موجب می شود که مقاومت این سقف ها در برابر بارهای جانبی بالا برود و یک سقف سازه فولادی مستحکم را ایجاد کند.
خرپا های فضایی
با استفاده از سیستم خرپای فضایی می توان دهانه وسیعی را به صورت منظم و در دو جهت پوشش داد.
سقف های پیش ساخته پس کشیده
از این سقف ها جهت پوشش دهانه های بزرگ استفاده شده و نیازی به استفاده از ستون های نزدیک نیست. سقف های پیش ساخته پس کشیده از تعدادی قطعه هرمی شکل و غلاف تشکیل شده اند. در این سیستم، قطعات پیش ساخته روی داربست های چوبی یا فولادی موقت قرار می گیرند و فاصله بین این واحدهای پیش ساخته با استفاده از دوغاب سیمان پر می شود.
سقف های کندویی یا مشبک لانه زنبوری
برای ساخت این سقف ها از قالب های مکعبی باجنس فولاد، فایبرگلاس یا پلی پروپیلن استفاده می کنند. در فواصل این قالب ها، میلگردهای کششی قرار گرفته و این میلگرد ها میزان تحمل بارهای وارده در این سقف را بالا می برند.
