قیمت همیشه عاملی مهم در خرید محصولات مختلف است. اما باید دید که آیا همیشه کالاهای با کیفیت مناسب دارای قیمت پایین هستند؟ گاهی اوقات قیمت کمتر به معنای کیفیت پایین‌تر و هدر رفتن سرمایه صرف شده برای خرید محصول مورد نظر است. در بازار آهن ایران دو دسته میلگرد سبک و سنگین عرضه می‌شود که قیمت آن‌ها با توجه به وزنشان با یکدیگر متفاوت است. در این مقاله از شهرآهن به مقایسه میان این دو نوع میلگرد و آشنایی با کارخانه‌های تولیدکننده این محصولات می‌پردازیم.
مقایسه میان میلگرد سبک و سنگین از نظر کاربرد
به میلگردی که وزن آن به بخش پایانی محدوده وزنی میلگرد استاندارد نزدیک باشد، میلگرد سبک گفته می‌شود. در صورتی که میلگرد سبک با تمام فاکتورهای کلیدی استاندارد مطابقت داشته باشد، از آن برای ساخت تمام بخش‌های سازه استفاده می‌شود. اما به طور معمول بسیاری از معماران و مهندسان از این نوع میلگرد برای تقویت سازه و ساخت حفاظ بهره می‌برند. اگر وزن میلگرد سبک از محدوده وزنی استاندارد پایین‌تر باشد، استفاده از آن برای تقویت بتن پیشنهاد نمی‌شود. زیرا چنین میلگردی با توجه به مشخصات آن به طور قطع شکننده است و ایمنی ساختمان را کاهش می‌دهد. میلگرد سنگین نیز به میلگردی گفته می‌شود که وزن آن به بخش بالایی بازه وزنی استاندارد نزدیک‌تر است. چنین میلگردی در تمام مواردی بکار می‌رود که در آن‌ها می‌توان از میلگرد آجدار استفاده کرد. چنین میلگردی مقاومت کششی بتن و سازه بتنی را بیشتر می‌کند. بنابراین از میلگرد سنگین می‌توان در بخش‌هایی از بنا بهره برد که فشار زیادی بر آن وارد می‌گردد. یکی از نکات قابل توجه در هنگام بکار بردن این نوع میلگرد میزان شکنندگی آن است. همچنین میلگرد سنگین میزان کربن بالایی دارد. بنابراین بهتر است که در قسمت‌هایی از سازه که نیاز به خم‌کاری دارد، از میلگرد سبک استفاده کرد.
نحوه تشخیص میلگرد سبک و سنگین
میلگردهای سبک را علاوه بر وزن می‌توان از روی سایز و نوع آج آن‌ها نیز تشخیص داد. میلگردهای آجدار به دو صورت شاخه‌ای و کلاف عرضه می‌شوند؛ به طوری که میلگردهای کلاف معمولا در سایزهای 5.5 الی 12 میلی‌متر وجود دارند. به دلیل اینکه سایزهای بالاتر وزن بیشتر و انعطاف‌پذیری کمتری دارند، امکان ساخت آن‌ها به صورت کلاف میسر نیست. میلگردهای سایز 8، 10 و 12 که به صورت شاخه‌ای نیز هستند، در دسته میلگردهای سبک قرار می‌گیرند. میلگردهای سبک بر طبق استاندارد روسی GOST در 4 گرید A1، A2، A3 و A4 تولید می‌شوند. به غیر از A1 باقی گریدها از نوع آجدار هستند که از نظر سایز، نوع آج، خواص مکانیکی و شیمیایی با یکدیگر فرق دارند. میلگردهای A2 با آج‌هایی به شکل مارپیچ در سایزهای 8 تا 12 میلی‌متری ارائه می‌گردند و از وزن کمتری برخوردارند. میلگرد سنگین معمولا بر اساس استاندارد روسی GOST 5781 در گریدهای A3 و A4 وجود دارند. آج این محصولات نیز به شکل جناقی یا مرکب ( دوکی شکل) است. همانطور که بیان شد، امکان دارد که میلگرد سبک نیز در این گریدها نیز تولید شوند. در این شرایط تنها راه تشخیص میلگرد سبک و سنگین وزن کردن آن است. همچنین لازم به ذکر است که میلگردهای سنگین به طور معمول در سایزهای 14 تا 32 میلی‌متر عرضه می‌گردند.
کارخانه های تولیدکننده میلگرد سبک و سنگین به تفکیک
یکی دیگر از تفاوت‌های بین میلگرد سبک و سنگین مجتمع‌های تولیدکننده آن‌ها است. بسیاری از کارخانه‌های فولادسازی در سراسر ایران در زمینه تولید میلگرد سنگین فعالیت می‌کنند. این امر به دلیل آن است که در تولید میلگرد سنگین پیچیدگی کمتری مطابق با پارامترهای استاندارد میلگرد صورت می‌گیرد. برخی از مشهورترین شرکت‌های تولیدکننده این نوع میلگرد عبارتند از:
- ذوب آهن اصفهان.
- کویر کاشان.
- شرکت فولاد خراسان (نیشابور).
- سیادن ابهر.
- فولاد میانه.
شایان ذکر است که در میان اسامی مطرح شده در بالا قیمت میلگرد ابهر و قیمت میلگرد میانه مقرون‌به‌صرفه‌تر است. کارخانه‌هایی نیز در سطح کشور به تولید میلگرد سبک و با کیفیت می‌پردازند که مشهورترین موارد آن عبارتند از:
- ظفر بناب.
- آناهیتا گیلان.
- راد همدان.
یک اقدام مهم پیش از خرید میلگرد سبک یا سنگین ارزیابی نیازها و شرایط مالی و فنی پروژه است. در برخی مواقع صرف هزینه بیشتر در طولانی مدت سود بیشتری را برای شما به ارمغان می‌آورد. همچنین ممکن است که این امر ایمنی سازه را بیش از پیش افزایش دهد.
