میلگرد انتظار | میلگرد ریشه چیست و چه مشخصاتی دارد؟

یکی از انواع خاص میلگرد به نام میلگرد انتظار یا میلگرد ریشه شناخته می‌شود که کاربرد آن انتقال بار از عضو بتنی به عضو مجاور است. همچنین میلگرد ریشه شرایط برای ادامه بتن‌ریزی را از طریق وصل کردن دال‌ها فراهم می‌سازد. برای انجام این امر قسمتی از میلگرد در بتن قرار می‌گیرد و بخش دیگری از آن بیرون می‌ماند. در این مقاله از سایت آهن آلات شهرآهن اطلاعات مفیدی درباره این نوع میلگرد و مشخصات آن ارائه شده است.

ضرورت استفاده از میلگرد انتظار یا ریشه در استحکام ساختمان

در برخی موارد سازه‌های بتنی حجم زیادی دارند یا در عملیات بتن‌ریزی محدودیت‌هایی اعمال می‌گردد. در چنین وضعیتی هر یک از اجزای سازه به صورت جداگانه قالب‌بندی و بتن‌ریزی می‌شود. این امر مشکلاتی مانند عدم امکان ایجاد درز سرد بین لایه‌های مختلف و متعاقب آن کاهش استحکام بنا را به همراه خواهد داشت. سازندگان می‌توانند این معضل را با وصل کردن لایه‌های کناری به یکدیگر با استفاده از میلگرد انتظار رفع کنند. با توجه ویژگی‌های بتن و میلگرد هر کدام از آن ها به نوبه خود مقاومت ساختمان را افزایش می‌دهند. بتن بافتی مستحکم و غیرقابل انعطاف دارد. همچنین میلگرد به واسطه خاصیت خم شدگی خود باعث می‌شود که بتن نیز در مقابل نیروهای وارده مقاومت کند. در این میان است که ویژگی‌های میلگرد ریشه و کاربرد آن در سازه اهمیت می‌یابد؛ البته نحوه اجرای آن و خم میلگرد نیز بسیار مهم است.

نحوه اجرای میلگرد انتظار به چه صورت است؟

اجرای میلگردهای ریشه به منظور تقویت فونداسیون و استحکام بنا همزمان با آرماتوربندی پی ساختمان، ستون‌ها، دیوارها و پله‌ها آغاز می‌شود. این میلگردها در اتصالات عرضی فونداسیون قرار گرفته و باید با خط مرکزی بتن در یک راستا باشند. همچنین نیمی از میلگردها به یکی از صفحات بتنی متصل می‌گردند و بخش دیگر به دال مجاور می‌چسبند. برای کاشت میلگرد در ستون نیز در ابتدا باید حداقل فاصله بین میلگردها در ستون و موقعیت قرارگیری خاموت را محاسبه کرد. انتخاب مکان درست در داخل ستون علاوه بر افزایش استحکام سازه به کاهش هزینه‌ها نیز کمک می‌نماید. همچنین عملیات کاشت میلگرد نیز باید دقیق و بر اساس اطلاعات نقشه صورت گیرد. یکی دیگر از عوامل مهم در هنگام کاشت میلگرد انتظار تعیین عمق مناسب سوراخ چه در فونداسیون و چه در ستون است. در صورت کم بودن عمق سوراخ اتصال درستی بین میلگرد و بتن رخ نداده و در صورت وارد شدن فشار بیش از حد احتمال از بین رفتن اتصال و متلاشی شدن بتن وجود دارد. از سوی دیگر اگر عمق سوراخ زیاد باشد، باعث مصرف بیش از حد میلگرد، افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز و احتمال کاهش مقاومت بتن می‌گردد. همچنین در این شرایط امکان سوراخ شدن سمت دیگر ستون نیز وجود دارد. به طور کلی میلگرد ریشه به دو روش اجرا می‌شود:

• میلگردهایی با طول کوتاه قبل از بتن‌ریزی در پی ساختمان قرار داده می‌شوند. برای اجرای این روش موفق و رایج نیازی به مواد شیمیایی نیست؛ به همین دلیل روشی مقرون‌به‌صرفه به شمار می‌رود.
• روش دوم کمتر مرسوم است و هزینه بیشتری به همراه دارد. در این روش در ابتدا سوراخ‌هایی در بتن ایجاد شده و آن‌ها پس از کاشت میلگردهای ریشه با استفاده از یک ماده شیمیایی پر می‌شوند. این روش زمانی کاربرد دارد که پایه‌گذاری میلگرد ریشه قبل از ریختن بتن فراموش شده باشد.

با کاربردهای میلگرد انتظار آشنا شوید

اصلی‌ترین کاربرد میلگرد انتظار اتصال ستون به فونداسیون است. در حقیقت برای موضوع است که به این نوع میلگرد، میلگرد ریشه گفته می‌شود. برخی از مهمترین موارد استفاده آن شامل گزینه‌های زیر است:

• تقویت فونداسیون سازه بتنی
• تقویت ستون‌ها در سازه بتنی
• افزودن ستون و سقف به پایه
• به منظور اتصال صفحات بتنی به یکدیگر
• نصب آسان اتصالات برای ساخت تیر یا ستون جدید
• افزایش استحکام ساختمان با استفاده از ژاکت بتنی
• اتصال دال‌ها و صفحات برای ساخت تیر یا ستون جدید
• به منظور درست کردن تاسیسات ساختمانی مانند کانال‌های کولر و داکت‌های برق به سقف و تیرها

مشخصات میلگرد انتظار

میلگرد انتظار در سایزهای 1.25 الی 1.5 اینچ و طول 18 اینچ در بازار وجود دارد. این میلگردها به فاصله 12 اینچی از یکدیگر در بتن قرار می‌گیرند. البته مشخصات و موقعیت‌های مکانی ذکر شده در هر بنایی متفاوت است و نیاز به محاسبات دقیق دارد. همچنین برای جلوگیری از زنگ‌زدگی میلگردهای ریشه پوششی ضدزنگ را روی سطح آن‌ها اعمال می‌کنند. بر طبق استاندارد ACI 302.1R قطر و طول استاندارد میلگرد ریشه ستون استفاده شده در دال به ضخامت آن بستگی دارد که این مشخصات را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

مزایای استفاده از میلگرد انتظار

مهمترین مزایای استفاده از میلگرد انتظار به شرح زیر است:

• استفاده از این نوع میلگرد سرعت اجرا را افزایش می‌دهد.
• باعث صرفه‌جویی در مصرف میلگرد می‌شود.
• باعث تسهیل توزیع بار بین اجزای مختلف ساختمان می‌شود.
• عمر ساختمان را به دلیل ایجاد اتصالات محکم بین بخش‌های مختلف سازه افزایش می‌دهد.

شما همراهان گرامی می توانید برای استعلام قیمت روز میلگرد با کارشناسان شهر آهن تماس بگیرید.

 میلگرد انتظار ستون

 میلگرد انتظار ستون یکی از عناصر حیاتی در اجرای سازه‌های بتنی است. این میلگردها در زمان اجرای فونداسیون در محل مشخص خود کار گذاشته می‌شوند تا هنگام اجرای ستون‌های بتنی، به آن‌ها متصل شده و پیوستگی کامل بین ستون و فونداسیون برقرار گردد. نقش میلگرد انتظار در این محل، انتقال نیروهای فشاری، کششی و خمشی از ستون به فونداسیون است.

 در سیستم سازه‌ای قاب خمشی یا ترکیبی، استفاده از میلگرد انتظار با مشخصات مناسب بسیار اهمیت دارد. هرگونه کم‌توجهی به جای‌گذاری صحیح این میلگردها ممکن است در آینده باعث بروز ترک در ناحیه اتصال، کاهش مقاومت سازه یا عملکرد ضعیف در برابر زلزله شود. این میلگردها معمولاً به‌ صورت عمودی و با طول کافی از فونداسیون بیرون زده‌اند و تعداد آن‌ها باید برابر با میلگردهای طولی ستون باشد.

 میلگرد انتظار راه پله در فونداسیون

 در سازه‌هایی که دارای راه‌پله‌های بتنی هستند، باید از قبل میلگردهایی در فونداسیون کار گذاشته شوند که نقش اتصال بین پله و سازه را ایفا کنند. این میلگردها که با عنوان میلگرد انتظار پله شناخته می‌شوند، به‌ صورت افقی یا با زاویه مشخص نسبت به سطح فونداسیون بیرون‌زده و هنگام اجرای راه‌پله به آن متصل می‌شوند.

 هدف اصلی استفاده از این میلگردها، ایجاد پیوستگی سازه‌ای و انتقال بار راه‌پله به فونداسیون است. بدون تعبیه مناسب این میلگردها، اتصال راه‌پله به سازه ممکن است دچار ضعف شده و در طول زمان با نشست، جداشدگی یا ترک‌خوردگی روبرو شود. قطر و طول این میلگردها نیز بر اساس نقشه‌های سازه‌ای مشخص می‌شود.

در برخی پروژه‌ها که راه‌پله دارای دیوار برشی یا هسته بتنی است، میلگردهای انتظار راه‌پله اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و معمولاً به تعداد و ابعاد بیشتری نیاز دارند.

 اندازه میلگرد انتظار ستون

 قطر میلگرد انتظار ستون باید با توجه به طراحی سازه و بر اساس ابعاد و بار وارده به ستون تعیین شود. این میلگردها اغلب با قطرهایی بین ۱۶ تا ۲۵ میلی‌متر استفاده می‌شوند. معمولاً مهندس محاسب قطر این میلگردها را حداقل برابر با میلگرد طولی ستون در نظر می‌گیرد.

 اگر ستونی دارای ۶ میلگرد طولی با قطر ۲۰ میلی‌متر باشد، میلگردهای انتظار در فونداسیون نیز باید با همین مشخصات انتخاب و نصب شوند. علاوه بر قطر، فاصله بین میلگردها، نوع آج و نحوه قرارگیری آن‌ها نیز در عملکرد مناسب میلگرد انتظار مؤثر است.

 در پروژه‌هایی با بارگذاری بیشتر یا شرایط زلزله‌خیز، قطر میلگرد ممکن است تا ۲۸ یا حتی ۳۲ میلی‌متر نیز برسد. این افزایش برای تأمین مقاومت برشی و کششی مناسب در محل اتصال انجام می‌شود.

 آرماتور انتظار چیست

 آرماتور انتظار یا میلگرد انتظار به میلگردهایی گفته می‌شود که در زمان اجرای یک بخش از سازه (مانند فونداسیون یا طبقه پایین) تعبیه می‌شوند تا در مراحل بعدی (مثل ستون، دیوار یا پله) به آن‌ها متصل شود. این آرماتورها در واقع رابط مکانیکی و سازه‌ای بین دو بخش بتن‌ریزی شده در زمان‌های مختلف هستند.

 کارکرد اصلی آرماتور انتظار، انتقال نیرو و ایجاد پیوستگی کامل بین اعضای سازه‌ای است. اگر این آرماتورها به ‌درستی در محل نصب نشوند یا از نظر طول یا قطر با بخش بعدی سازگار نباشند، سازه در محل اتصال دچار ضعف خواهد شد.

 آرماتور انتظار باید تمیز، بدون زنگ‌زدگی و به ‌درستی در بتن قرار گیرد. در مواردی که اجرای مرحله بعدی با تأخیر طولانی انجام شود، ممکن است نیاز به تمیزکاری یا تعویض این میلگردها باشد. در برخی پروژه‌ها، آرماتور انتظار به‌ صورت خم‌دار یا قلاب‌دار طراحی می‌شود تا گیرایی بیشتری در بتن داشته باشد.

 طول میلگرد انتظار ستون

 طول میلگرد انتظار ستون یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که در هنگام طراحی و اجرای سازه بتنی باید با دقت محاسبه و رعایت شود. این طول معمولاً برابر با طول مهاری مورد نیاز برای انتقال کامل تنش بین فونداسیون و ستون به همراه مقداری اضافه برای عملیات اجرایی است.

 طبق آیین‌نامه‌ها، طول گیرایی (طول مهاری) میلگرد در بتن بستگی به قطر میلگرد، مقاومت بتن، نوع سطح میلگرد (صاف یا آجدار) و نحوه قرارگیری آن دارد. برای مثال، طول گیرایی میلگرد آجدار در بتن با مقاومت متوسط ممکن است حدود ۴۰ تا ۶۰ برابر قطر میلگرد باشد؛ بنابراین اگر از میلگرد ۲۰ میلی‌متر استفاده شود، طول انتظار آن می‌تواند بین ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود. البته با توجه به شرایط خاص پروژه، ممکن است طول‌های بیشتری نیز لازم باشد، به خصوص در قاب‌های خمشی ویژه یا مناطقی با زلزله‌خیزی بالا.

 همچنین بخشی از این طول باید در بتن فونداسیون دفن شده و بخش دیگر بیرون‌زده باشد تا در اجرای ستون بعدی به آن متصل گردد. حفظ این ابعاد در محل اجرا بسیار حیاتی است و هرگونه تغییر در آن باید با تأیید مهندس ناظر انجام گیرد.

 طول خم میلگرد ریشه ستون

 طول خم میلگرد ریشه ستون، به بخشی از میلگرد گفته می‌شود که در انتهای آن خم ۹۰ درجه یا ۱۸۰ درجه ایجاد شده تا گیرایی بیشتری در داخل بتن فونداسیون ایجاد کند. این خم‌ها به ویژه در مناطقی که اتصال بین ستون و فونداسیون باید مقاومت کششی بالایی داشته باشد، اهمیت زیادی دارند.

 طول خم معمولاً بر اساس قطر میلگرد مشخص می‌شود. بر اساس آیین‌نامه‌ها، شعاع خم و طول مستقیم بعد از خم، حداقل باید همسان با چند برابر قطر میلگرد باشد. به عنوان نمونه، در میلگردهای ۲۰ میلی‌متر، طول خم می‌تواند ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شود.

 هدف از ایجاد خم در ریشه ستون، جلوگیری از لغزش میلگرد در داخل بتن در زمان وارد آمدن نیروهای کششی است. این خم همچنین باعث افزایش چسبندگی مکانیکی بین میلگرد و بتن می‌شود و در برابر نیروهای وارده مقاومت بهتری ایجاد می‌کند.

 اجرای صحیح این خم‌ها نیاز به ابزار مناسب و نیروی کار ماهر دارد، چرا که خم بیش از حد یا با زاویه نامناسب می‌تواند باعث شکست یا ضعف در میلگرد شود. همچنین ایجاد خم در محل‌هایی که درگیری بتن وجود ندارد، تأثیری در مقاومت سازه‌ای نخواهد داشت.