یکی از انواع خاص میلگرد به نام میلگرد انتظار یا میلگرد ریشه شناخته می‌شود که کاربرد آن انتقال بار از عضو بتنی به عضو مجاور است. همچنین میلگرد ریشه شرایط برای ادامه بتن‌ریزی را از طریق وصل کردن دال‌ها فراهم می‌سازد. برای انجام این امر قسمتی از میلگرد در بتن قرار می‌گیرد و بخش دیگری از آن بیرون می‌ماند. در این مقاله از سایت آهن آلات شهرآهن اطلاعات مفیدی درباره این نوع میلگرد و مشخصات آن ارائه شده است.
ضرورت استفاده از میلگرد انتظار یا ریشه در استحکام ساختمان
در برخی موارد سازه‌های بتنی حجم زیادی دارند یا در عملیات بتن‌ریزی محدودیت‌هایی اعمال می‌گردد. در چنین وضعیتی هر یک از اجزای سازه به صورت جداگانه قالب‌بندی و بتن‌ریزی می‌شود. این امر مشکلاتی مانند عدم امکان ایجاد درز سرد بین لایه‌های مختلف و متعاقب آن کاهش استحکام بنا را به همراه خواهد داشت. سازندگان می‌توانند این معضل را با وصل کردن لایه‌های کناری به یکدیگر با استفاده از میلگرد انتظار رفع کنند. با توجه ویژگی‌های بتن و میلگرد هر کدام از آن ها به نوبه خود مقاومت ساختمان را افزایش می‌دهند. بتن بافتی مستحکم و غیرقابل انعطاف دارد. همچنین میلگرد به واسطه خاصیت خم شدگی خود باعث می‌شود که بتن نیز در مقابل نیروهای وارده مقاومت کند. در این میان است که ویژگی‌های میلگرد ریشه و کاربرد آن در سازه اهمیت می‌یابد؛ البته نحوه اجرای آن و خم میلگرد نیز بسیار مهم است.
نحوه اجرای میلگرد انتظار به چه صورت است؟
اجرای میلگردهای ریشه به منظور تقویت فونداسیون و استحکام بنا همزمان با آرماتوربندی پی ساختمان، ستون‌ها، دیوارها و پله‌ها آغاز می‌شود. این میلگردها در اتصالات عرضی فونداسیون قرار گرفته و باید با خط مرکزی بتن در یک راستا باشند. همچنین نیمی از میلگردها به یکی از صفحات بتنی متصل می‌گردند و بخش دیگر به دال مجاور می‌چسبند. برای کاشت میلگرد در ستون نیز در ابتدا باید فاصله مناسب بین میلگردها و موقعیت قرارگیری خاموت را محاسبه کرد. انتخاب مکان درست در داخل ستون علاوه بر افزایش استحکام سازه به کاهش هزینه‌ها نیز کمک می‌نماید. همچنین عملیات کاشت میلگرد نیز باید دقیق و بر اساس اطلاعات نقشه صورت گیرد. یکی دیگر از عوامل مهم در هنگام کاشت میلگرد انتظار تعیین عمق مناسب سوراخ چه در فونداسیون و چه در ستون است. در صورت کم بودن عمق سوراخ اتصال درستی بین میلگرد و بتن رخ نداده و در صورت وارد شدن فشار بیش از حد احتمال از بین رفتن اتصال و متلاشی شدن بتن وجود دارد. از سوی دیگر اگر عمق سوراخ زیاد باشد، باعث مصرف بیش از حد میلگرد، افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز و احتمال کاهش مقاومت بتن می‌گردد. همچنین در این شرایط امکان سوراخ شدن سمت دیگر ستون نیز وجود دارد. به طور کلی میلگرد ریشه به دو روش اجرا می‌شود:
- میلگردهایی با طول کوتاه قبل از بتن‌ریزی در پی ساختمان قرار داده می‌شوند. برای اجرای این روش موفق و رایج نیازی به مواد شیمیایی نیست؛ به همین دلیل روشی مقرون‌به‌صرفه به شمار می‌رود.
- روش دوم کمتر مرسوم است و هزینه بیشتری به همراه دارد. در این روش در ابتدا سوراخ‌هایی در بتن ایجاد شده و آن‌ها پس از کاشت میلگردهای ریشه با استفاده از یک ماده شیمیایی پر می‌شوند. این روش زمانی کاربرد دارد که پایه‌گذاری میلگرد ریشه قبل از ریختن بتن فراموش شده باشد.
با کاربردهای میلگرد انتظار آشنا شوید
اصلی‌ترین کاربرد میلگرد انتظار اتصال ستون به فونداسیون است. در حقیقت برای موضوع است که به این نوع میلگرد، میلگرد ریشه گفته می‌شود. برخی از مهمترین موارد استفاده آن شامل گزینه‌های زیر است:
- تقویت فونداسیون سازه بتنی
- تقویت ستون‌ها در سازه بتنی
- افزودن ستون و سقف به پایه
- به منظور اتصال صفحات بتنی به یکدیگر
- نصب آسان اتصالات برای ساخت تیر یا ستون جدید
- افزایش استحکام ساختمان با استفاده از ژاکت بتنی
- اتصال دال‌ها و صفحات برای ساخت تیر یا ستون جدید
- به منظور درست کردن تاسیسات ساختمانی مانند کانال‌های کولر و داکت‌های برق به سقف و تیرها
مشخصات میلگرد انتظار
میلگرد انتظار در سایزهای 1.25 الی 1.5 اینچ و طول 18 اینچ در بازار وجود دارد. این میلگردها به فاصله 12 اینچی از یکدیگر در بتن قرار می‌گیرند. البته مشخصات و موقعیت‌های مکانی ذکر شده در هر بنایی متفاوت است و نیاز به محاسبات دقیق دارد. همچنین برای جلوگیری از زنگ‌زدگی میلگردهای ریشه پوششی ضدزنگ را روی سطح آن‌ها اعمال می‌کنند. بر طبق استاندارد ACI 302.1R قطر و طول استاندارد میلگرد ریشه ستون استفاده شده در دال به ضخامت آن بستگی دارد که این مشخصات را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
| ضخامت دال ( میلی‌متر) | قطر میلگرد ریشه (میلی‌متر) | طول میلگرد ریشه ( میلی‌متر) |
| 125 | 20 | 400 |
| 150 | 20 | 450 |
| 175 | 25 | 450 |
| 200 | 25 | 450 |
| 225 | 30 | 450 |
| 250 | 30 | 450 |
| 275 | 30 | 450 |
مزایای استفاده از میلگرد انتظار
مهمترین مزایای استفاده از میلگرد انتظار به شرح زیر است:
- استفاده از این نوع میلگرد سرعت اجرا را افزایش می‌دهد.
- باعث صرفه‌جویی در مصرف میلگرد می‌شود.
- باعث تسهیل توزیع بار بین اجزای مختلف ساختمان می‌شود.
- عمر ساختمان را به دلیل ایجاد اتصالات محکم بین بخش‌های مختلف سازه افزایش می‌دهد.
