میلگرد زیگزاگ یا خرپا از سه قسمت اصلی با نام های میلگرد آجدار بالا، میلگرد زیگزاگ ساده و میلگرد آجدار پایین تشکیل شده است. قسمتهای مختلف این میلگرد در کارخانه تولید میشوند و به صورت قطعههای آماده نصب تحویل کارگاههای ساختمانی میشوند. این سه قسمت اصلی بر روی پاشنه بتنی سوار میشوند.
میلگرد زیگزاگ چیست؟
سه بخش اصلی میلگرد زیگزاگ روی یک پاشنه بتنی قرار میگیرند. میلگرد بالایی، یک شاخه میلگرد آجدار است که در بالای خرپا قرار میگیرد و وظیفه اصلی آن تحمل بار مرده سقف و بار تیرچه در هنگام بتنریزی است. میلگرد زیگزاگ نیز از دو میلگرد ساده تشکیل شده که به حالت زیگزاگ در امتداد تیرچه قرار میگیرند. وظیفه میلگرد زیگزاگ وصل کردن میلگردهای بالایی به میلگردهای پایینی است. میلگرد پایین نیز در واقع از دو میلگرد آجدار تشکیل می شود که در داخل پاشنه بتونی به صورت موازی قرار گرفته اند. این دو میلگرد آجدار از طریق میلگرد زیگزاگ به قسمت بالا و میلگرد بالایی اتصال پیدا می کنند. میلگردهای پایینی نیز بار مرده سقف را تحمل می کنند؛ اما وظیفه اصلی آن ها این است که نیروی باربری سازه را تحمل کنند و نیروهای کششی که از لنگر های خمشی وارد میشوند را نیز تحمل کند.
نحوه تولید میلگرد زیگزاگ چگونه است؟
میلگرد زیگزاگ با استفاده از انواع دستگاه های صنعتی و به روش مکانیزه تولید می شود؛ اما در برخی از کارخانه ها میلگرد زیگزاگ به روش دستی تولید می شود:
- در روش مکانیزه، در ابتدا میلگرد آجدار را توسط دستگاه های مخصوصی به شکل کلاف در می آورند. سپس آن را صاف میکنند و تحت کشش قرار میدهند. میلگردهای ساده هم توسط دستگاه های مخصوصی به صورت زیگزاگ در می آیند. در مرحله آخر میلگرد زیگزاگ و میلگرد کششی با استفاده از روش الکتریکی به هم جوش می خورند و در قطعههای مورد نیاز برش می خورند.
- در روش دستی که به نیروی کار بسیار زیاد و هزینه بالایی نیاز دارد، ابتدا میلگرد ها را کنار یکدیگر قرار می دهند و برش می دهند. سپس میلگردهای ساده ای که برش خورده اند به صورت زیگزاگی خم میشوند. در آخر کار نیز تمام میلگردهای پایین را به صورت موازی قرار می دهند و با استفاده از جوش یا گره آن ها را به میلگردهای میلگردهای بالایی وصل می کنند.
چند نوع میلگرد زیگزاگ در بازار وجود دارد؟
با توجه به اینکه هدف اصلی تولید میلگرد زیگزاگ تحمل کردن بار کششی و بار مرده است، می توان از مقاطع فولادی متفاوتی برای تولید آن استفاده کرد تا میزان تحمل بار را تغییر داد؛ اما نوع معمول میلگرد زیگزاگ موجود در بازار با استفاده از میلگرد آجدار و دو میلگرد ساده تولید میشوند. معمولاً در انواع میلگرد زیگزاگ تنها میلگرد ساده عضو مشترک است که به صورت زیگزاگی خم می شود اما به جای میلگردهای آجدار میتوان از نبشی، تسمه فولادی و ... استفاده کرد.
نحوه طراحی میلگرد زیگزاگ
جهت طراحی میلگرد زیگزاگ از استاندارد ملی ISIRI ۱۲۹۷۷ استفاده می شود. این نوع از میلگرد به روش نورد گرم تولید می شود. قطر میلگرد زیگزاگ از ۱۰ میلی متر نباید کمتر باشد. ضخامت آن نیز از ۱۰ میلی متر نباید کمتر باشد. عرض تیرچه هایی که برای تولید میلگرد ساده مورد استفاده میگیرند، حداقل ۱۰ سانتی متر، ارتفاع آن ها نیز باید سه و نیم برابر عرض آن ها باشد. فاصله میان زیگزاگ تیرچه و نهایت فاصله آزاد میان تیرچه ها ۷۵ سانتی متر است. ضخامت قسمت دال مانند بالایی از یک دوازدهم فاصله آزادی که بین دو تیرچه قرار دارد نباید کمتر باشد.
نحوه محاسبه وزن میلگرد زیگزاگ
برای محاسبه وزن میلگرد زیگزاگ می توانید از جدول هایی که اندازه قطر میلگردهای بالایی پایینی و میلگرد زیگزاگ را نشان دادهاند استفاده کنید و وزن یک متر از میلگرد زیگزاگ یا خرپا را با استفاده از این جدول ها به دست آورید. در واقع وزن هر متر میلگرد خرپا یا ساده به عواملی مانند قطر میلگرد بالا، قطر میلگرد پایین، قطر میلگرد ساده و همچنین ارتفاع خرپا وابسته است.